Projekcja – czym jest, na czym polega, jak ją rozpoznać?

Projekcja w psychologii to jeden z mechanizmów obronnych, w którym dana osoba przypisuje swoje zachowania, myśli i emocje drugiej osobie.

Na czym polega projekcja?

Projekcja (z łaciny: proiacere, czyli „wyrzucać przed siebie”) to przerzucanie na innych cech, które sami przejawiamy. Dochodzi do zniekształcenia rzeczywistości po to, aby uniknąć negatywnych emocji względem siebie – zostają one przeniesione na drugą osobę.

Rodzaje projekcji

Według Davida Sheridana Holmesa, profesora psychologii na Uniwersytecie Kansas, możemy wyróżnić cztery rodzaje projekcji:

• projekcja podobieństwa – zdefiniował ją już Zygmunt Freud i odnosi się ona do cechy, której sami w sobie nie dostrzegamy, ale postrzegamy jako negatywną u innych;
• projekcja atrybutywna – u innych dostrzegamy negatywną cechę, której jesteśmy u siebie świadomi;
• projekcja panglosowsko-kasandryjska – polega na przypisywaniu innym cech, których sami nie posiadamy oraz łączy się z nieuświadomionymi pozytywnymi odczuciami przy jednoczesnym negatywnym postrzeganiu świata;
• projekcja komplementarna – dana osoba nie posiada cechy, którą przypisuje innym, ale jest świadoma innej, która doprowadza do projektowania.

Dlaczego dochodzi do projekcji?

Projekcja nie jest cechą jedynie osób zaburzonych czy toksycznych. To jeden z mechanizmów obronnych naszego umysłu, który ma nas chronić przed frustracją na samych siebie. Słowem: celem projekcji jest ochrona nas samych przed nadmierną autokrytyką. Jednakże powinniśmy ją traktować jako sygnał do przemyślenia jacy sami jesteśmy oraz co mamy do przepracowania.

Jak rozpoznać projekcję?

Projekcja opiera się na stosowaniu komunikatów typu TY. Nie mówimy o swoich odczuciach, lecz wymieniamy cechy drugiej osoby, wytykając jej błędy. Przez to konflikt się powiększa, ponieważ druga strona jest postawiona w pozycji obronnej.

Przykład projekcji: Mężczyzna wytyka swojemu koledze egocentryzm, ponieważ ten nie miał czasu wysłuchać jego problemów, kiedy ten jest zajęty. W rzeczywistości sam jest egocentryczny, ponieważ chce pełnego skupienia na sobie, niezależnie od okoliczności.