Szczerość – czym jest i czy warto być szczerym „do bólu”?

Szczerość w naszej kulturze uważana jest za cnotę. Wiążemy ją z prawdomównością, choć nie są to synonimy. Szczerość jest pojęciem znacznie szerszym i często mylonym z arogancją i chamstwem.

Czym jest szczerość?

Szczerość to otwartość na siebie i na otoczenie. To sposób postępowania skupiony wokół zgodności z samym sobą: odczuciami, emocjami, przekonaniami i myślami. Bez ukrywania swoich motywów i intencji. Słowem: jest to transparentne działanie zgodne z tym, co z nami rezonuje.

Czy szczerość do bólu jest czymś pozytywnym?

Często zdarza się, że ktoś mówi, że jest szczery do bólu i trzeba to akceptować. Nie do końca. Szczerość, tak jak i każde inne nasze zachowanie, powinna szanować granice drugiej osoby – zarówno te psychiczne, jak i emocjonalne czy energetyczne. Warto pamiętać o tym, że to, w jaki sposób formujemy przekaz do drugiej osoby, zależy tylko od nas. I szczere komunikaty również można przekazywać na różne sposoby – niekoniecznie agresywnie czy bierno-agresywnie.

Szczerość a arogancja i chamstwo

Szczerość bywa mylona z arogancją i chamstwem, właśnie pod otoczką „szczerości do bólu”. Jaka jest różnica między tymi trzema pojęciami?

• intencja – szczerość opiera się na szacunku – zarówno do samego siebie, jak i drugiej osoby. W chamstwie i arogancji chodzi o przeforsowanie czegoś, bez respektowania odczuć i granic drugiej strony.
• forma – szczerość opiera się na komunikacie typu JA i budowana jest z pozycji zdrowego dorosłego. Chamstwo i arogancja to często przejaw skrzywdzonego wewnętrznego dziecka i dominuje komunikat typu TY.

Czy szczerość oznacza mówienie wszystkiego?

Nie. To, czym dzielimy się z innymi, zależy tylko od nas i naszych granic. Nie musimy drugiej stronie opowiadać całej historii swojego życia, aby być szczerym wobec niej i siebie. Jednak warto pamiętać o tym, że szczerością nie jest sytuacja, w której celowo zmieniamy informacje o sobie lub wydarzeniu.

Czy mam prawo wymagać szczerości?

Wymagać i oczekiwać – nie. Można jednak zakomunikować, że jest to dla nas ważna wartość i na tym chcemy się opierać w danej relacji, niezależnie od jej charakteru. Nawet jeśli druga strona przytaknie, że dla niej to jest równie istotne, nie oznacza to, że musi ona respektować czy rozumieć szczerość w taki sam sposób jak my. Innymi słowy: nie mamy wpływu na to, czy ktoś faktycznie jest wobec nas szczery, ale mamy wpływ na to, jak na potencjalny brak szczerości zareagujemy.